Medytacja/ćwiczenia uważności w najprostszym ujęciu to zwracanie uwagi na to, co dzieje się w chwili obecnej. Trening uważności polega zatem na utrzymywaniu uwagi na pełnym doświadczaniu obecnej chwili – tego, co słyszymy, widzimy, czujemy czy myślimy. Nie jest to zwykła uwaga, ale pełne szczerości i życzliwości spojrzenie na nasze doświadczenia.
Uczenie dzieci uważności może również pomóc w kształtowaniu kluczowych umiejętności rozwijanych we wczesnym dzieciństwie: kierowania uwagi i zapamiętywania informacji, przechodzenia z jednej czynności w drugą oraz odnajdywania się w relacjach z innymi czy kontrola emocji. Zdolności te stają się z czasem niezbędne i warunkują cenne umiejętności potrzebne w dojrzałości, takie jak planowanie, rozumowanie, rozwiązywanie problemów czy budowanie zdrowych relacji społecznych w życiu osobistym i zawodowym.
Główne zalety treningu uważności mogą przynieść m.in. takie efekty:
- Większe skupienie i utrzymanie uwagi, samokontrola, zaangażowanie w klasie, współczucie.
- Lepsze wyniki w nauce, umiejętność rozwiązywania konfliktów, większa pewność siebie i dobre ogólne samopoczucie.
- Obniżony poziom stresu, objawów depresji, lęku czy destrukcyjnych zachowań.
Im wcześniej uważność zagości w życiu dziecka, tym większa szansa, aby mogło ono pielęgnować, rozwijać i doskonalić nabyte umiejętności w miarę dojrzewania.
Programy uważności wykorzystywane do pracy z dziećmi są oparte na 8 tyg. Kursach MBSR (Mindfulness Based Stress Reduction). Treści dostosowane są do możliwości poznawczych i potrzeb emocjonalnych uczestników każdej z grup wiekowych. Program napisany jest przystępnym i zabawnym językiem, używając odniesień i sformułowań czytelnych dla dzieci i działających na ich wyobraźnię.
Jako rodzić, opiekun czy wychowawca możesz już teraz zacząć wprowadzać uważność w swoje życie, aby móc bardziej umiejętnie odpowiadać na codzienne wyzwania.
Zacznij od kilku kroków:
- Będziesz popełniać błędy czy ranić uczucia swoich dzieci i nie zawsze zaspokoisz ich pragnienia czy oczekiwania, i wcale nie będziesz z tych powodów złym rodzicem – będziesz człowiekiem. Jeśli zaczniesz akceptować taki stan rzeczy, pozwolisz sobie na większą swobodę i łagodność w postępowaniu ze sobą i otoczeniem.
- Zacznij naprawdę słuchać tego, co mówi do Ciebie druga osoba, powstrzymując się przed oceną i chęcią szybkiej reakcji. Niech różnice zdań, podobnie jak sukcesy, będą okazją do nauki i rozwoju. Zachowaj ciekawość w miejsce kreowania przekonań, i próbuj naprawdę wczuć się w potrzeby stojące za zachowaniami dziecka czy partnera.
- Wyrażaj wprost swoje uczucia i potrzeby, pozwalając na to samo innym, budując zaufanie i atmosferę akceptacji. Otwieraj swoje serce i umysł.
- Doceniaj i pielęgnuj wdzięczność, świadomie kierując uwagę na to, co Wam się udaje wspólnie, ale też codzienne osiągnięcia poszczególnych członków rodziny, jak punktualne wyjście czy zadbanie o domowego zwierzaka. Docenianie działa o wiele bardziej motywująco niż karcenie czy narzekanie.
- W uważności uczymy się, że popełnianie błędów wpisane jest w rozwój człowieka i nie świadczy o naszych słabościach, ale stanowi siłę napędową do eksploracji i rozwoju, zupełnie jak wtedy, kiedy dzieci uczą się chodzić i wielokrotnie upadają, wstając za każdym razem bogatsze w doświadczenie. Zacznij od wybaczania sobie, pamiętając, że niekoniecznie jesteśmy jako rodzice słuchani, ale z pewnością obserwowani😊
- Zacznij angażować siebie i innych w małe akty życzliwości, obserwując ile przyjemności dają one zarówno tobie jak i otoczeniu. Ponadto służą budowaniu relacji i poczuciu przynależności do wspólnoty, co wpływa bezpośrednio na nasz dobrostan.
- Wychowanie dzieci to najprawdopodobniej najtrudniejsze zadanie, jakie w życiu mamy, ale podchodzenie do niego zbyt poważnie potrafi pozbawić nas poczucia radości, kiedy skoncentrujemy się głownie na obowiązkach, pracach domowych czy zajęciach pozalekcyjnych. Dlatego pielęgnuj radość z bycia razem w małych codziennych czynnościach.
Naukowcy potwierdzają, że jako dorośli mamy niebagatelny wpływ na zdrowy i harmonijny rozwój naszych dzieci. Możemy zatem od najmłodszych lat wspierać je w rozpoznawaniu emocji, regulacji napięć, wyciszaniu się i szeroko pojętym radzeniu sobie ze stresem i wyzwaniami, jakie przynosi każdy dzień.